ผักกุ่มดอง (ลิงก์ที่มาภาพ)

ผักกุ่ม ใบ มีรสขม แก้ไข้ตัวร้อน ขับเหงื่อ เจริญอาหาร แต่ในกิ่งและใบผักกุ่มสารไฮโดรเจนไซยาไนด์เป็นพิษ ไม่ควรใช้รับประทานสดๆ คนไทยแทบทุกภาครู้จักกินผักกุ่ม โดยการเก็บยอดอ่อน ดอกอ่อน มาดอง ซึ่งจะทำให้ความเป็นพิษหายไป ก่อนจึงนำมากินกับน้ำพริกหรือนำไปปรุงเป็นกับข้าวอย่างอื่น ไม่ก็ต้มจิ้มน้ำพริก เผากินกับลาบปลา

ผักกุ่มมีสองชนิดคือผักน้ำ

ผักกุ่มน้ำเป็นไม้ยืนต้น ผลัดใบ ชอบขึ้นใกล้น้ำ ลำต้นคดงอและแตกกิ่งต่ำ ใบ แตกเป็นใบย่อย 3 ใบ ตัวใบรูปหอก ขอบขนาน เหมือนต้นผักกุ่มบก แต่ใบแคบกว่า ปลายใบแหลม ดอก ออกเป็นช่อกระจายตามยอดใบหรือซอกใบ เมื่อเริ่มออกดอกจะเป็นสีเขียวแล้วค่อยๆ กลายเป็นสีขาวหรือขามอมเหลือง เกสรตัวผู้สีม่วง ก่อนออกดอกจะผลัดใบ และผลิดอกพร้อมกับผลิใบใหม่ มีกลิ่นหอมอ่อนๆ ผล กลมรี สีนวล ผิวแข็ง ภายมีเมล็ดกลมๆ เล็กๆ สีน้ำตาลเข้มรูปเกือกม้าจำนวนมาก

และช่วงนี้(กุมภาพันธ์-มีนาคม) ผักกุ่มแตกยอดอ่อนดอกอ่อนสะพรั่ง ขับรถออกต่างจังหวัดช่วงนี้ถ้ามองไกลๆ เห็นพุ่มไม้ออกดอกสีเขียวอ่อนไกลๆ นั่นแหละค่ะต้นผักกุ่ม และถ้าหากได้ไปเดินตลาดนัดตามต่างจังหวัด ท่านจะพบแม่ค้าแม่ขายนำผักกุ่มดองมาใส่ถุงขายกันทั่วไป ลองซื้อหามาชิมกันได้

จากข้อมูลของกองโภชนาการ กรมอนามัย. 2530. ผักกุ่มมีคุณค่าโภชนาการที่น่าสนใจ ถึงฤดูผักกุ่มแบบนี้น่าจะต้องหามากิน ผักกุ่ม 100 กรัม ให้พลังงาน 88 กิโลแคลอรี คาร์โบไฮเดรต 15.7 กรัม โปรตีน 3.4 กรัม เส้นใย 4.9 กรัม ไขมัน 1.3 กรัม  วิตามินเอ 6,083 หน่วยสากล วิตามินบี1 0.08 มิลลิกรัม วิตามินบี2 0.25 มิลลิกรัม วิตามินบี3 1.5 มิลลิกรัม วิตามินซี 5 มิลลิกรัม แคลเชี่ยม 124 มิลลิกรัม เหล็ก 5.3 มิลลิกรัม ฟอสพอรัส 20 มิลลิกรัม

ใบผักกุ่ม (ลิงก์ที่มาภาพ)

ดอกผักกุ่ม สวยดีนะคะ

หรือท่านใดบังเอิญมีต้นผักกุ่มใกล้บ้าน พอเก็บหามาได้อยากจะลองดองผักกุ่มเก็บไว้กินเอง เราก็มีสูตรผักกุ่มดองแบบลาวโซ่งสุพรรณบุรีมาฝากกันค่ะ

วัตถุดิบ

– ใบอ่อน ยอดอ่อน ดอกอ่อน ของผักกุ่ม 1 กก.

– เกลือเม็ด 1 กำมือ

– น้ำซาวข้าว

วิธีดอง

– นำผักกุ่มมาล้างให้สะอาด

– นำมาคั้นกับเกลือเม็ด

– บรรจุในภาชนะที่เตรียมไว้ เช่น ภาชนะที่เป็นแก้ว ดินผา เซรามิก หรือภาชนะเคลือบ ไม่ควรใช้พลาสติก

– จากนั้นจึงเติมน้ำซาวข้าวโดยใส่ให้พอท่วมแล้วจึงปิดผาให้สนิท

– นำไปตั้งไว้กลางแดด 2 วัน นำมารับประทานได้

ผักกุ่มดองรสเปรี้ยวกลมกล่อม สีเหลืองอมเขียว กินเป็นผักแนมกับขนมจีนก็ได้ หรือจะกินกับน้ำพริกปลาร้า ปลาป่น น้ำพริกกะปิก็เข้ากัน

ขอบคุณเจ้าของสูตร

นายเบี้ยว ไทยลา ม.4 บ้านหนองแจง ต.ไร่รถ อ.ดอนเจดีย์ จ.สุพรรณบุรี