ลมหนาวมาแล้ว พร้อมกับพืชผักตามฤดูหนาวก็มาให้ได้ลิ้มลองกัน ฉันชอบตรงนี้แหละ แต่ละเดือนแต่ละฤดูได้รอคอยพืชผักที่ออกมาไม่ซ้ำกัน เสน่ห์อยู่ตรงที่ไม่มีให้กินตลอดทั้งปี พอออกก็กินให้หายอยากให้สมกับการรอคอย อะไรที่หาได้ง่ายๆ ทั้งปีขาดสีสันและรสชาติ ไม่ว่าจะรสทางลิ้น หรือรสทางใจ การรอคอยทำให้เห็นคุณค่าของอาหารแต่ละฤดูกาล จะเห็นได้จากพืชผักหลายชนิดมีราคาแพงเพราะออกเฉพาะช่วง จึงเป็นที่ต้องการ คนยุคนี้จะมีสักกี่คนที่เห็นคุณค่าตรงนี้ เขาหลงลืมกันแล้วหรือว่าลิ้นถูกเปลี่ยนด้วยเครื่องปรุงสำเร็จรูปไปแล้วไม่อาจแน่ใจ 

ฉันจำตอนหนึ่งของหนังญี่ปุ่นเรื่องโอเซนที่สะท้อนการถูกกระทำของลิ้นในการรับรสทำให้เคยชินกับรสเดียว เป็นเรื่องของร้านอาหารญี่ปุ่นขึ้นชื่อของนางเอกที่เน้นการคัดสรรวัตถุดิบที่ดี ใครมากินต้องน้ำตาไหลเพราะทำให้ระลึกถึงรสมือแม่สมัยเด็ก เน้นรสธรรมชาติของอาหาร แต่ร้านชื่อดังต้องอึ้งหงายหลังตึง เพราะเด็กกินแล้วบอกไม่อร่อย เรียกหาซอสมะเขือเทศแล้วนำอาหารทุกเมนูของร้านมาจิ้มซอสมะเขือเทศกินซะงั้น ฉันว่าที่ไทยหรือที่ไหนในโลกตอนนี้ก็สถานการณ์เดียวกัน ฉะนั้นคุณแม่คุณพ่อทั้งหลายฝึกทำอาหารให้ลูกกินเองแต่เด็กนะค่ะ เพราะในอนาคตอาหารจะเป็นสายใยทำให้ลูกคิดถึงคุณ ต้องกลับมาบ้านเพื่อมากินอาหารรสมือแม่ที่เค้าฝังใจในวัยเด็ก มีเมนูโปรดรสมือแม่ไว้ทำกินกันในครอบครัว อย่าปล่อยให้ลิ้นของลูกหรือคุณทุกกระทำอีกต่อไปจากร้านอาหารจานด่วนหรือร้านสะดวกซื้อ

ช่วงฝนบ้านฉันจะปลูกถั่วปีไว้ (ถั่วปลี) ปลี หมายถึงสีม่วง แต่อีกความหมายคือ ถั่วปี เป็นถั่วที่ออกฝักช้า ปลูกช่วงฤดูฝน ออกฝักฤดูหนาว ช่วงเดือน พ.ย.-ธ.ค. (ใช้เวลาตั้งแต่ปลูก-เก็บ 6-7 เดือน) ถั่วปลีเป็นถั่วฝักยาวพื้นบ้านปลูกง่ายทนแล้งทนโรคแมลง จึงไม่ต้องดูแลมาก จึงเป็นถั่วที่ปลอดภัย นำมาทำอาหารได้หลายอย่าง วันนี้อยากกินส้มตำถั่วปีใส่มะขามอ่อน ที่กำลังออกฝักชวนน้ำลายไหล สอยมาสัก 6-7 ฝัก หรือแล้วแต่ชอบหากใครชอบเปรี้ยวๆ ก็ใส่เยอะหน่อย ขนาดนั่งเขียนเมนูนี้ฉันยังกลืนน้ำลายไปหลายที ตอนเด็กฉันชอบสอยมะขามอ่อนมาจิ้มกะปิกินกับเพื่อนๆ เป็นผลไม้ที่ปลอดภัยได้รสชาติ เด็กสมัยนี้คงไม่กินกันแล้วไม่รู้ของดีกันซะแล้วเด็กพวกนี้ กินเยอะจนเข็ดฟัน เวลาพูดลมเข้าปากยังเสียวฟัน พาลเคี้ยวข้าวเย็นลำบาก แถมช่วยระบายท้องอย่างดีซะด้วย ฉันเสนอเมนูนี้สำหรับคนที่ท้องผูก รับรองกินแล้วถ่ายคล่องเบาสบายท้องเป็นแน่

ส้มตำถั่วปีมะขามอ่อน เหมาะสำหรับกินมื้อเที่ยง ได้บรรยากาศ มาทำกันเลยค่ะ

–  เลือกถั่วปีฝักไม่อ่อนไม่แก่ ล้างให้สะอาด หักเป็นท่อนๆ พอดีคำ 10 ฝัก และมะขามอ่อน 5-6 ฝักล้างให้สะอาด หักเป็นท่อนเล็กๆ 

–  ล้างกุ้งแห้ง 1 หยิบมือให้สะอาด แช่ให้เนื้อนิ่ม จากนั้นตำพริกแห้งหรือพริกสด 5 เม็ด (แล้วแต่ชอบ) กระเทียม 3 กลีบ ตำกุ้งแห้งให้เนื้อฟู ใส่กะปิ ½ ช้อนชา (ปริมาณขึ้นกับความเค็มของกะปิแต่ละยี่ห้อ) ตำให้เข้ากั

–  พอแหลกใส่มะขามตำให้แหลก จากนั้นใส่ถั่วปีลงไปตำให้เข้าเนื้อชิมรส รสดั้งเดิมไม่ใส่น้ำตาล รสออกเปรี้ยวนำ เค็มตาม หวานกุ้งแห้งและถั่วปี ใส่น้ำตาลทำให้เสียรสออริจินัลค่ะ

–  ถ้ามีมะเขือขื่นยิ่งเพิ่มความอร่อย ให้ซอยบางๆ 2 ลูก เอาแต่เนื้อ ถ้าไม่มีไม่ใส่ก็ได้

–  กินกับผักเคียงที่เข้ากัน คือ ใบชะพลู กับข้าวเหนียวนุ่มๆ 

มื้อเที่ยงนี้อิ่มแปล้ ยาระบายธรรมชาติ 

มะขามอ่อนมีเส้นใยอาหารสูง ช่วยปรับสมดุลและทำความสะอาดระบบขับถ่าย และมีแคลเซียมสูง ช่วยลดการสูญเสียมวลกระดูก นอกจากนี้ก็ยังมีธาตุเหล็ก ฟอสฟอรัส ไนอะซิน และวิตามินซี  ถั่วปลีมีคุณค่าอาหารที่แตกต่างจากถั่วฝักยาวเขียว โดยเฉพาะ สารแอนโธไซยานิน ที่มักจะมีในพืชสีม่วงและสีแดง สารนี้ ช่วยลดแก่ และต้านมะเร็ง

ถั่วปลีมีฤทธิ์ร้อน ส่วนมะขามอ่อนมีฤทธิ์เย็นเมนูนี้จึงเป็นเมนูหยินหยางมีทั้งร้อนทั้งเย็นทำให้สมดุล

เรื่องโดย

วรันธรณ์ วรันธรณ์

• อาหารพื้นบ้าน
• แม่สอด