ฟาร์มเกียรติไก่บ้าน ตั้งอยู่ที่บ้านปงตำ อ.ไชยปราการ จ.เชียงใหม่ ซึ่งระยะทางไกลจากเขตเทศบาลนครเชียงใหม่ ประมาณ 130 กิโลเมตร แต่ต้องใช้การเดินทางนานเกือบ ๆ 2 ชั่วโมงครึ่ง นั่นเพราะเส้นทางต้องขับลัดเลาะทางโค้งภูเขาในเขตอำเภอสอยดาว  แม้ฟาร์มเกียรติไก่บ้าน จะอยู่ห่างใกลตัวเมืองแต่กลับไม่ใช่อุปสรรค ในการเลี้ยงไก่และการค้าขาย เนื่องจากปัจจุบันการค้าขายปรับมาเป็นแบบออนไลน์ไม่จำเป็นต้องมีหน้าร้าน ปัญหาเดียวของเกียรติไก่บ้านคือ มีสินค้าไม่เพียงพอที่จะจัดจำหน่ายนั่นเพราะทางฟาร์มเกียรติไก่บ้าน เลี้ยงไก่สายพันธุ์พื้นเมืองจำนวนไม่มากในเล้าไก่ที่เน้นปล่อยเลี้ยงแบบธรรมชาติบนพื้นที่เลี้ยงและผลิตอาหารไก่ 1ไร่ 2 งาน  แบ่งเป็นเล้าไก่พื้นที่ 2 งาน ที่เหลือคือพื้นที่เพาะปลูกพืชอาหารให้ไก่และที่พักอาศัย  เกียรติไก่บ้านจะเลี้ยงไก่ให้หมุนเวียนแค่ 40-50 ตัวต่อเดือนเท่านั้น เนื่องจากมีพื้นที่ผลิตอาหารที่จำกัด ในการที่จะเลี้ยงไก่ใน 1 ปี อยู่ที่ 600-800 ตัวเท่านั้น ด้วยการดูแลไก่จำนวนไม่มากทำให้เกิดคุณภาพ และมีมาตราฐานที่ทางฟาร์มตั้งเอาไว้

โดยแรงงานหลักคือ พ่อ กับ แม่ ของคุณเกียรติศักดิ์ “ที่มาของการทำธุรกิจของผมคือ ผมอยากอยู่บ้าน อยากทำธุรกิจที่บ้าน ภายใต้ที่ตัวเองมีที่ดินและมีแรงงาน แรงงานที่ว่าคือพ่อกับแม่ครับ คือเราอยากทำธุรกิจร่วมกัน และอยู่กันเป็นครอบครัว เราได้เลี้ยงดูท่าน ทำกิจกรรมร่วมกับท่าน ไม่จำเป็นต้องไปทำอาชีพอื่นที่ไกลจากบ้านเกิด อยู่บ้านเราสามารถเลี้ยงครอบครัวได้ ผมคิดว่านี่คือสิ่งที่ดีที่สุด”

เกียรติศักดิ์ ฉัตรดี เปิดเผยถึงที่มาที่ไปของการทำฟาร์มไก่พันธุ์พื้นเมืองอินทรีย์  “ผมมีโอกาศได้ไปศึกษาดูงานในต่างประเทศเกี่ยวกับการทำฟาร์มปศุสัตว์ในประเทศญี่ปุ่น และเห็นว่าเกษตรกรชาวญี่ปุ่นมีพื้นที่ขนาดเล็กก็สามารถทำฟาร์ม ปลูกพืชเลี้ยงสัตว์ แล้วมีรายได้สูง จึงนำกลับมาตั้งต้นปรับทำในพื้นที่ของตัวเอง โดยการเลี้ยงไก่เมืองขายเนื้อคือจุดเริ่มต้น ทำแบรนด์สินค้าให้มีจุดขาย มีการแปรรูป พร้อมทั้งยกระดับฟาร์ม ให้เป็นแหล่งเรียนรู้และถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านการเลี้ยงไก่บ้านแบบอินทรีย์ให้คนที่สนใจ เมื่อมีฐานลูกค้ามากพอฟาร์มเกียรติไก่บ้านจะไม่ขายทางออนไลน์ ไม่วางขายตามตลาดทั่ว ๆ ไปแต่ใครจะกินกินไก่บ้านอินทรีย์ก็ต้องมาที่ฟาร์มเกียรติไก่บ้านเท่านั้น เพื่อให้เกิดการเรียนรู้ที่มาที่ไปได้สัมผัสวิธีการเลี้ยงและดูแลไก่ของเกียรติไก่บ้าน เป็นเหมือน Farm School เกิดการเดินทางเข้ามาของคนนอกพื้นที่เป็นการเพิ่มรายได้ให้กับคนในชุมชน ผู้มาเยือนเองก็จะได้ความรู้พร้อม ๆ ไปกับความประทับใจที่ได้มาเยือนฟาร์มเกียรติไก่บ้านนั่นคือสิ่งที่กำลังเดินหน้าครับ”   

เกียรติศักดิ์ ประกอบอาชีพเลี้ยงไก่พื้นบ้านด้วยอาหารอินทรีย์ ใช้วิธีปลูกและผลิตเอง เขาใช้สายพันธุ์ไก่ท้องถิ่น เป็นเชื้อสายไก่พม่าผสมกับไก่พันธุ์พื้นเมือง จากการค้นหาข้อมูลย้อนหลังก่อนเลี้ยงไก่ของเกียรติศักดิ์ เขาพบว่าไก่ชนิดนี้มีเลี้ยงกันอยู่ในอำเภอไชยปราการมานับร้อยปี

นอกจากการให้อาหารแบบอินทรีย์แล้ว สภาพแวดล้อมที่ไก่อยู่ ต้องมีสภาพอากาศที่เหมาะสม มีพื้นที่ให้ไก่ได้วิ่งเล่น มีน้ำให้ไก่ได้อาบน้ำ ให้ไก่มีอิสระ นี่คือแนวทางที่เกรียติศักดิ์ และครอบครัวเรียนรู้ไปพร้อม ๆ กับการเลี้ยงไก่ตามแนวทางของตัวเองมา 5 ปีแล้ว

หากถามว่าไก่ของ เกรียติศักดิ์ มีดีและแตกต่างจากไก่ตามท้องตลาดทั่วไปอย่างไร  เขาตอบว่าการเลี้ยงไก่ทั่วไป ส่วนใหญ่จะมีการใช้ยาใช้วัคซีนชนิดต่าง ๆ ฉีดเพื่อป้องกันโรคให้ไก่ เพราะไก่ที่เลี้ยงแบบโรงเรือนขนาดใหญ่ต้องเร่งโตด้วยอาหาร ไก่จึงมีสุขภาพที่ไม่แข็งแรง “แต่การเลี้ยงไก่แบบ เกียรติไก่บ้าน เราไม่ใช้ยาปฏิชีวนะเลยครับ และอาหารทุกอย่างที่เราให้ไก่ ข้าวโพดเราก็ปลูกเอง ข้าวเราก็ปลูกเอง ถั่วเหลืองเราก็ปลูกเอง เรานำส่วนผสมของพวกนี้มาผสมอัดเม็ด แล้วเอาให้ไก่กิน ไก่มีสุขภาพดี นี่คือเหตุผลหนึ่งของความแตกต่างผู้บริโภคจะไม่ต้องพบกับสารตกค้างในไก่ที่เลี้ยงแบบอินทรีย์ทั้งระบบ” เกียรติศักดิ์ ฉัตรดี เกียรติไก่บ้านกล่าว

การเลี้ยงไก่ของเกียรติไก่บ้านวางแนวทางเอาไว้หลัก ๆ 3 แนวทาง 1. ต้องหาสายพันธุ์ที่ดีทนต่อสภาพแวดล้อมท้องถิ่นและที่สำคัญต้องทนต่อโรค  2. สภาพแวดล้อมที่ตั้งเล้าไก่ต้องเหมาะสมกับการเลี้ยงไก่ไม่กระทบกับคนในชุมชน   3 มีการจัดการที่ดีทั้งระบบฟาร์ม อาหาร และการตลาด

เกียรติไก่บ้าน เลือกไก่สายพันธุ์พม่าผสมกับสายพันธุ์พื้นเมืองเป็น 2 สายพันธุ์ผสมกัน เพราะไก่ 2 สายพันธุ์นี้ ไม่จำเป็นต้องใช้ยาปฏิชีวนะหรือฉีดวัคซีน ไก่พื้นบ้านมีความทนต่อสภาพแวดล้อมและแข็งแรงมาก ๆ  เลี้ยงง่าย โตเร็ว  ในส่วนของเรื่องสภาพแวดล้อม เกียรติไก่บ้าน จัดพื้นที่ให้ไก่มีอิสระที่จิกหากินอาหาร เพราะนิสัยไก่จะชอบจิกกินอาหารและคุ้ยเขี่ยดิน ชอบเล่นน้ำกินแมลง  แต่ก็จะป้องกันพื้นที่ด้วยรั้วแบบง่าย ๆ ให้ไก่ปลอดภัยจากสัตว์ที่จะมาทำร้าย  เรื่องการจัดการมีการสร้างโรงเรือน มีน้ำสะอาดให้กิน ไก่ได้นอนในพื้นที่ ที่ไม่แออัด  มีขอนไม้ให้ไก่นอน มีอิสระในการเลือกนอน ทั้งข้างล่างหรือข้างบนก็ได้ กียรติไก่บ้าน เน้นให้ไก่มีอิสระ ได้คุ้ยเขี่ยหาอาหารเองนี่เป็นส่วนหนึ่งในเรื่องของการจัดการเรื่องไก่

“เกียรติไก่บ้านมีการเลี้ยงและบำรุงไก่ให้ได้ในส่วนของน้ำหนักที่ไม่เกิน 1.5 กิโลกรัมต่อหนึ่งตัว”

เพราะน้ำหนักขน่าดนี้เนื้อจะไม่เหนียวและไม่นุ่มจนเกินไป การเลี้ยงไก่ในช่วงอายุ  120 วัน หรือ 4 เดือน ตั้งแต่แรกเกินจนถึงจัดจำหน่าย ก็จะได้น้ำหนักอยู่ที่ 1.3 -1.5 กิโลกรัม  ทางเกียรติไก่บ้านศึษาจดบันทึกพฤติกรรมไก่ที่เลี้ยง จนพบมีเทคนิคในเรื่องของการผสมพันธุ์ไก่ให้ออกมาเป็นตัวผู้หรือตัวเมีย  เพื่อให้เหมาะสมความต้องการของตลาด  ผู้บริโภคฐานลูกค้าของเกียรติไก่บ้านส่วนใหญ่จะเป็นกลุ่มผู้รักสุขภาพ ผู้ที่ไม่อยากบริโภคไก่ที่เลี้ยงแบบฟาร์มขนาดใหญ่เพราะกลัวสารตกค้าง  โดยจะมีการสั่งซื้อไก่ล่วงหน้า เพราะการเลี้ยงไก่ของเกียรติไก่บ้านอยู่ในพื้นที่จำกัด ทำให้ได้จำนวนไก่ไม่มาก

เมื่อมาดูอาหารไก่ของเกียรติไก่บ้าน เลี้ยง 120 วัน ไก่ 1 ตัวจะกินอาหารข้น 6 กิโลกรัม กินอาหารหยาบ 3 กิโลกรัม  อาหารข้น 6 กิโลกรัม แบ่งเป็นข้าวโพด ที่ทางเกียรติไก่บ้านปลูกเองโดยใช้พันธุ์พื้นบ้าน ที่สามารถผสมพันธุ์และต่อสายพันธุ์เองได้ไม่จำเป็นต้องไปซื้อของบริษัท  หมดปัญหาเกี่ยวกับการปลอมปนสารเคมี   อีกส่วนหนึ่งคือถั่วเหลืองเกียรติไก่บ้านก็ทำแปลงปลูกเอง เก็บผลผลิตเอามาตีป่นเอง  แล้วเอามาผสมให้กับไก่    จะมีเสริมให้ไก่ก็คือข้าวที่เกียรติไก่บ้าน ใช้ข้าวสันป่าตองปลูกให้ทั้งคนและไก่ไปพร้อม ๆ กัน ส่วนอาหารเสริมเกียรติไก่บ้านจะใช้เปลือกไข่ที่เหลือจากในเล้ามาเป็นในส่วนของเกลือแร่ให้ไก่  จากนั้นจะนำส่วนผสมทั้งหมด มาผสมเป็นอาหารข้น

ส่วนอาหารหยาบเกียรติไก่บ้านจะใช้การหมักหยวกกล้วยด้วยจุลินทรีย์ ทั้ง 2 ส่วนจะผสมให้ไก่กินในอัตรา 1 ต่อ 3 คือ อาหารข้น 3 อาหารหยาบ 1 ผสมแล้วอัดเม็ดให้กับไก่ ที่ใช้วิธีอัดเม็ดให้กับไก่ ไก่จะได้กินง่ายได้รับอาหารอย่างเต็มที่  

จากนั้นจะมีอาหารเสริมด้วยหญ้า ซึ่งหญ้าที่นี่ใช้ 2 สายพันธุ์คือ หญ้าเนเปียร์ที่มีโปรตีนอยู่ที่ 10-12 % อีกชนิดคือหญ้าหวานอิสราเอล มีโปรตีนสูงถึง 20 %  นำมาผสมในอัตราที่เหมาะสมให้ไก่กิน ด้วยวิธีทำสดให้ไก่ได้กินทุกมื้อ

“ผมอยู่กับไก่เกือบ 24 ชั่วโมง เริ่มตั้งแต่ตื่นนอนตี 4 ผมมาเตรียมอาหารให้กับไก่ เริ่มที่เกี่ยวหญ้าหวานอิสราเอล นำมาสับให้ละเอียดนำมาผสมกับอาหารเม็ดที่เราทำเอง พอถึงเวลา 6 โมงเช้า เรานำมาอาหารมาให้กับไก่ จากนั้นผมต้องดูแลเรื่องน้ำที่หมดและ ดูแลสุขภาพไก่ หลังจากนั้นผมต้องเข้าโรงฟาร์มที่ผมปลูกไว้ เช่นข้าวโพด ถั่วเหลือง ข้าวที่เราปลูกเราต้องดูแล ดายหญ้าใส่ปุ๋ย ซึ่งปุ๋ยที่นี่เราใช้ขี้ไก่ หมุนเวียนอยู่ในฟาร์ม และพอตกกลางวัน ผมต้องมาดูน้ำให้กับไก่อีกครั้ง พอตกตอนเย็นผมต้องมาเตรียมอาหารสับหญ้าและผสมอาหารให้ไก่กิน หลังจากนั้นเราต้องเอาไก่เข้าเล้า และปิดเล้าให้เรียบร้อย เพื่อป้องกันในส่วนของศัตรู ไม่ว่าจะมีสุนัขหรืออะไรก็ตามที่จะมาทำร้ายไก่ พอตกกลางคืนผมต้องมาดูว่าไก่ส่งเสียงอะไรบ้าง ถ้าเราดูแลไม่ดี ไก่อาจจะส่งเสียงเพราะอาจจะมีหนูบ้างหรือมีงู เข้ามาทำร้าย เราจะดูแลไก่ตลอด ซึ่งตอนกลางคืนเราจะเห็นพฤติกรรมของไก่ว่าจะชอบนอนข้างตัวผู้ตัวเมีย ซึ่งผมจะทำกิจวัตรประจำวันแบบนี้ทุกวันครับ” เกียติศักดิ์ ฉัตรดี  เกียรติไก่บ้านเล่าถึงความใกล้ชิดกับไก่ของเขา

เกียรติไก่บ้าน เก็บข้อมูลจากการสังเกตพฤติกรรมของไก่ จนทราบว่าไก่ที่ตัวผู้ จะมีไก่ที่เป็นเมียหลวงเป็นเมียประจำ 1 ตัว หลังจากนั้นจะมีรอง 2 3 4 ในการผสมพันธุ์กัน เวลาออกไข่ ตัวผู้ที่ดี จะส่งเสียงและจะหาที่รังหาที่นอนหาที่ฝักไข่ให้กับบรรดาไก่ตัวเมีย หลังจากที่ไก่ฝักไข่เสร็จ ต้องรีบแยก ไม่ให้ไก่ ตัวที่ 1 2 3  4 อยู่ใกล้กัน ไม่เช่นนั้นจะเกิดการไข่ทับกัน ถ้าไข่ทับกัน ไก่บางตัวจะใช้เล็บไปทำร้ายไข่ตัวอื่นทำให้เกิดรอยร้าว การเกิดรอยร้าวของไข่ ทำให้การฝักไข่ที่เป็นตัวจะไม่มี เมื่อไก่ตัวเมียฟักไขเรียบร้อยเกียรติไก่บ้าน จะมีการแต่ตัวทำสาวให้ไก่ จะพักไก่ไว้ 7 วัน หลังจากนั้นเราจะนำไก่มาอาบน้ำแต่งตัวใหม่ แล้วก็จะปล่อย นี่คือการทำสาวให้ไก่ เพื่อที่จะให้ไก่ตัวผู้ตัวอื่น ๆ มาสนใจไก่ตัวเมียตัวนี้ คือปกติสัตว์จะใช้กลิ่น เกี่ยวกับเรื่องของการผสมพันธุ์ และใช้ใบหน้าที่แดงสดใส ตัวผู้ก็จะชอบไก่ตัวเมียที่หน้าแดงพร้อมผสมพันธุ์ และมีกลิ่นใหม่ ๆ ตัวผู้ก็จะชอบ ทำให้การผสมพันธุ์ของไก่ดีขึ้น

ในเมื่อการให้ไก่ฟักไข่เองดูจะยุ่งยากแล้วเหตุใดเกียรติไก่บ้าน จึงไม่ยอมใช้เครื่องฟักไข่ เรื่องนี้คำตอบคือทางเกียรติไก่บ้าน เคยใช้เครื่องฟักมาแล้ว เขาบอกว่าการเข้าตู้ฟัก ทำให้ประสิทธิภาพของการฟักมีอัตราการออกของไข่เป็นลูกไก่ได้ไม่ถึง 50%  ทั้งที่ใช้เครื่องแบบอัตโนมัติ จากการทดลองใช้เครื่องฟักพบว่าประสิทธิภาพของการออกตัวน้อย  เทียบกับการให้แม่ไก่ฟักไข่เอง ถ้าฟองไหนไม่มีเชื้อไก่จะคัดออกเองเลย  แล้วแม่ไก่จะดูแลเอง จัดการเอง ไม่ต้องไปตั้งระบบอัตโนมัติ  ใช้ธรรมชาติของแม่ไก่  พบว่าวิธีนี้ได้ผลมากว่าเครื่องจักร ลูกไก่ที่ออกมาก็แข็งแรงอัตราการรอด 90% ขึ้นไป

คำถามที่ว่าไก่ที่เกียรติไก่บ้าน เป็นโรคระบาดหรือไม่เพราะหาเลี้ยงไก่ระบบฟาร์มสาวนใหญ่ต้องหยอดวัคซีน เรื่องนี้เกียรติไก่บ้านเชื่อว่าโรคระบาดมาจากอาหารไก่ที่วางขายทั่วไปตามท้องตลาดไม่ได้เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ เพราะอาหารอาจใช้วัตถุดิบที่มีสารตกค้างมาผลิตทำให้ไก่กินแล้วก็ไม่แข็งแรง และทำให้เกิดโรคระบาดได้ง่าย  ขณะที่ไก่ของเกียรติไก่บ้านเลี้ยม 5 ปี ไม่เคยพบกับโรคระบาด ไม่เหงา ไม่ซึม ไม่มีความผิดปกติอะไรเลย  ส่วนฟาร์มไก่ที่อยู่ใกล้ ๆ พบว่าซึม เป็นโรคตาย  ทางเกียรติไก่บ้านก็มาร่วมหาที่มาของโรคพบว่า ฟาร์มไก่ข้าง ๆ ใช้อาหารสำเร็จที่ซื้อตามร้านค้าทั่วไป แต่อาหารของฟาร์มเกียรติไก่บ้าน คัดเมล็ดพันธุ์แล้วปลูกขึ้นมาเอง ผลิตเองในฟาร์มทั้งหมดให้กับไก่กินไก่จึงแข็งแรงโตเร็ว