มะขามเทศ ผลไม้ท้องถิ่นตามฤดูกาล ความจริงเป็นได้ทั้งผักและผลไม้  ทำกับข้าวก็ได้หรือจะทำเป็นขนมก็ได้  สมัยก่อนมะขามเทศจะหากินได้ง่ายเพราะส่วนใหญ่จะขึ้นเองตามหัวไร่ปลายนา และพื้นที่รกร้างว่างเปล่าทั่วๆ ไป แถวบ้านนอกนี่เรียกได้ว่าเป็นดงมะขามเทศเลยก็ว่าได้ ทั้งมะขามเทศฝาดและมะขามเทศมัน มีความทนทานต่อสภาพแวดล้อมเป็นอย่างมากไม่ว่าจะแล้งหรือน้ำท่วมขัง  ตอนเด็กๆ เวลาออกไปเลี้ยงควายก็จะพกตะขอไปด้วย สอยไปกินไป  เมื่อก่อนนี้ขายก็ไม่ค่อยได้ราคา  เดี๋ยวนี้ตามท้องตลาดราคาแพงลิบโดยเฉพาะมะขามเทศมัน เพราะมีการส่งเสริมให้ปลูกเพื่อการค้า มะขามเทศฝาดอย่างถูกๆ หน่อยก็กิโลละ 30-40 บาท มะขามเทศมันไม่ต้องพูดถึง ราคามีตั้งแต่ 50 – 150 บาท  แถมรสชาติก็จืดๆ ไม่มันหวานเหมือนแต่ก่อน ส่วนหนึ่งเพราะมีการปรับปรุงพันธุ์ขายได้ราคาดี   มาถึงตอนนี้ไม่เคยคิดฝันมาก่อนว่าจะถึงขนาดต้องซื้อมะขามเทศกิน  (ซะหลายรอบ)

ถ้าพูดถึงแกงคั่วมะขามเทศหลายคนอาจจะรู้จักหรือเคยกิน แต่ถ้าบอกว่าขนมมะขามเทศอาจจะดูแปลกสำหรับใครหลายๆ คน มีคนสงสัยว่ามะขามเทศทำขนมได้ด้วยเหรอ เคยกินแต่มะขามเทศมันดิบๆ  วันนี้จึงขอพักการทำอาหารคาวมาทำขนมหวานกันดูบ้าง  ส่วนผสมของขนมมะขามเทศจะเหมือนกับขนมกล้วย ขนมฟักทองที่เราคุ้นเคยกันดี ต่างกันที่กลิ่นหอมเฉพาะของวัตถุดิบหลักที่ใช้เท่านั้นเอง  วันนี้จะพามาทำแบบห่อใบตองและแบบขุยหนู…เอ้า ล้อมวงลงมือกันเลยค่ะ 

วัตถุดิบ

– เนื้อมะขามเทศฝาด 1 กก.

– แป้งข้าวเจ้า 1 ถ้วยตวง

– แป้งมัน  ¼ ถ้วยตวง

– น้ำตาลปี๊บ/น้ำตาลทราย

– เกลือป่น

– มะพร้าว

อุปกรณ์ 

– ใบตอง  ไม้กลัด

วิธีทำ

– มะขามเทศแกะเปลือกและเมล็ดออก ล้างน้ำให้สะอาด ใส่ตะแกรงพักไว้ให้สะเด็ดน้ำ

– ตำมะขามเทศให้ละเอียด หลังจากนั้นนำแป้งข้าวเจ้าลงไปตำให้เข้ากัน

– เมื่อละเอียดเข้ากันดีแล้วก็ตักใส่กะละมังพักไว้  พร้อมทั้งใส่แป้งมันและน้ำตาลรอไว้ก่อน

– ขูดมะพร้าว  แบ่งไว้โรยหน้าส่วนหนึ่ง(ผสมเกลือนิดหน่อย)  ส่วนที่เหลือนำไปคั้นใส่หม้อลงไปละลายกับมะขามเทศ แป้งมันและน้ำตาลที่พักรอไว้  (ใส่พร้อมกันทั้งหัวกะทิและหางกะทิ) กะปริมาณดูว่าเมื่อผสมทุกอย่างเข้ากันดีแล้วไม่ให้เหลวมากนัก  หลังจากนั้นคนๆ ให้เข้ากัน ใส่เกลือป่นลงไปนิดหน่อย  ชิมดูจนกว่าจะได้รสชาติหวาน มัน เค็ม ตามที่ชอบ

– ห่อใบตอง  โรยหน้าด้วยมะพร้าวขูด  ใส่ซึ้งนึ่ง ใช้เวลาประมาณ 15-20 นาทีก็ได้กินแล้วค่ะ

การทำแบบขุยหนู 

ส่วนผสมเหมือนกันทุกอย่าง แต่จะไม่ใส่แป้งมัน เพราะจะทำให้แป้งเหนียวตอนที่บี้ขุยหนู  วิธีทำคือตำมะขามเทศกับแป้งข้าวเจ้าให้เข้ากัน เสร็จแล้วนำไปนึ่งโดยใช้ใบตองหรือผ้าขาวบางรองก้นซึ้ง  พอแป้งสุกดีแล้วให้นำมาใส่หม้อหรือกะละมังแล้วบี้ให้แตกเป็นขุย พร้อมกับใส่น้ำตาลลงไปคลุกเคล้าในขณะที่แป้งยังร้อนอยู่  ลองชิมดูเมื่อความหวานได้ที่แล้ว ตอนจะกินค่อยโรยมะพร้าวขูดที่โรยเกลือไว้ลงไปคลุกเคล้าให้เข้ากัน ก็จะได้อีกหนึ่งความอร่อยของขนมมะขามเทศค่ะ

แม่ฝากบอกว่า

– ควรใช้มะขามเทศฝาดทำ เพราะถ้าใช้มะขามเทศมัน รสชาติจะจืดไปนิด  ความอร่อยจะไม่เท่ามะขามเทศฝาด  อีกอย่างมะขามเทศมัน ส่วนใหญ่นิยมกินดิบเป็นผลไม้มากกว่า

– ต้องใช้น้ำกะทิเป็นตัวทำละลายแป้ง จะทำให้แป้งนุ่ม ถ้าใช้น้ำเปล่าจะทำให้แป้งแข็งกระด้าง

– ครกที่ใช้ตำ ถ้าใช้ครกที่เคยตำพริกแกงมาก่อน  ให้ใช้กาบกล้วยหรือหยวกกล้วยหั่นเป็นชิ้นเล็กๆ แล้วตำๆๆ เพื่อให้หยวกกล้วยดูดกลิ่นออกก่อน  ขนมจะได้ไม่เหม็นเครื่องแกงก้นครก เสร็จแล้วจึงล้างครกให้สะอาดก่อนใช้ตำมะขามเทศ

– ถ้าใช้น้ำตาลปี๊บสีของขนมจะออกเข้ม แต่ถ้าใช้น้ำตาลทรายสีจะออกขาวสวยแต่ความหอมและรสชาติความอร่อยจะหวานกลมกล่อมสู้น้ำตาลปี๊บไม่ได้  อันนี้ก็สุดแท้แต่ความชอบของแต่ละคนด้วยค่ะ